auteur: Beate Plenter

Harm Plenter: Meppel (1922-1934)

In 1922 kwam Harm Plenter naar Meppel. Hij woont op kamers, eerst in de Kruisstraat, dan op de Parallelweg en later heeft hij een kamer in pension de Munnik in de Hoofdstraat. Hij gaat werken bij Abraham Brul die een winkel en een groothandel heeft in de Hoofdstraat. Een prachtige winkel betimmerd met donker hout en veel laden en vakken, soms met glas ervoor. De baan bestond uit het vertegenwoordigen van de firma in winkels van de randgemeenten die hun bestellingen in garen, band en textiel en andere artikelen bestelden bij Harm. Hij heeft overigens naar de mode van die dagen zijn naam veranderd in Harry. Op de fiets werden hele afstanden afgelegd, maar Harm fietste graag. Naar Echten via Koekange over de hei die er toen nog was. Naar Schutsloot en de Belt zoals men toen zei, in een bootje over het water. Soms kwam hij de huisarts van Wanneperveen tegen die visites aflegde en dat gebeurde ook per boot.

Harm Plenter in het Wilhelminapark te Meppel, omstreeks 1921

Op zaterdag stond de jonge vertegenwoordiger in de zaak als verkoper. Hij was vriendelijk en hoffelijk en de klanten waren nogal gecharmeerd van hem. Hij kon hartelijk lachen met zijn prachtige tanden zodat een Staphorster winkelierster eens uitriep: 'wat heij toch mooie taanden! De kinderen Brul leerde hij spelletjes en hij dolde met Alie en Thijs die daaraan nog goede herinneringen hebben.

Thuis in Meppel

Al snel raakte hij ingeburgerd. Hij woonde in de Kruisstraat (het pand op de hoek met de Hoofdstraat), op de Parallelweg en later had hij een kamer bij de familie Munnik in de Hoofdstraat. Hij werd lid van de SDAP, en werd hij groepsleider van de Jeugdafdeling voor Onthouding (JVO). Het drankmisbruik was in die dagen nog een onderwerp van zorg. Bij Tavenu werd hij een geliefde speler en vooral mevrouw Worst-Maat bewonderde hij. Zij op haar beurt nodigde de jongeman bij haar thuis uit. Haar man repareerde klokken en horloges in de kleine goud en zilverwinkel in de Brouwersstraat. (Nu de nieuwbouw van notaris Dohle). Als je een horloge ter reparatie bracht, duurde het lang voordat je het ding weer kon ophalen. Ome Gaie zoals hij door de neven en nichten werd genoemd, was ook de stadsuurwerkmaker van de Meppeler toren. Dat werd zo gezegd want het had kennelijk status.

Erudiet

Harm las veel. In die dagen had de jeugd een afkeer van oorlog en hij las de boeken van Bertha van Suttner en Erich Maria Remarque en dat deed hem beseffen hoe verschrikkelijk ontluisterend en wreed een oorlog kan zijn. Hij ging op Engelse les en leerde Duits door veel te lezen met het woordenboek ernaast. Hij las boeken van de socialistische voormannen zoals van Vliegen en Troelstra. Hij declameerde goed en hield van poézie en schilderkunst. Hij mocht graag zingen en had een goed muzikaal gehoor. Kwam hij in Groningen dan werd er door de elf kinderen met aanhang vierstemmig gezongen. Harm kende alle stemmen en dirigeerde het geheel. Zijn moeder zat daar stralend bij.

Vrouwen

In de pensions die de ongetrouwden van die tijd onderdak verschaften, waren nogal wat jonge vrouwen in de kost. Veel onderwijzeressen en secretaresses. Rie van der Plaats, Zus van Gelder (zuster van de fotograaf), Tine van Smirren, Sientje van Esso zijn de namen die ik heb onthouden. Harm was omringd door vrouwen en kon daar reuze goed mee opschieten, zonder dat er veel amoureuze belangstelling was van zijn kant. Hij heeft maar een keer een grote liefde in zijn leven gekend.

Hij verdiende op een gegeven moment 70 gulden in de week. Dat schijnt voor die dagen niet slecht geweest te zijn. Maar Harm gaf veel weg. Aan zijn moeder een Friese klok en een prachtig servies en voor zijn kleine broerje Jaap kocht hij een fietsje. De liefde tussen die twee broers is nooit verdwenen.

De naam Plenter in Meppel

Toen ik ongeveer 40 jaar na zijn vertrek uit Meppel zelf hier kwam wonen, herkenden velen de naam Plenter en er werd zo aardig over mijn vader gesproken, dat ik dat als een welkom voelde. Natuurlijk had ik Meppel uitgekozen als woonplaats toen mijn echtgenoot een overplaatsing kreeg vanuit Amsterdam naar het NLR (Nationaal Lucht en Ruimtevaart Laboratorium) in Vollenhove. Heel mijn jeugd had ik de verhalen gehoord over Meppel, ik kwam er graag logeren bij de familie Veldman op de Sluisgracht. (Meppel rook toen nog naar teer en water). De fotoalbums gaven een boeiende impressie voor ons kinderen, van een tijd die voorbij was. Door al die verhalen en foto's was voor mij de Meppeler toren een herkenbaar beeld geworden.

De Meppeler Toren

In Meppel is zijn naam nog verbonden aan het lied van de Meppeler Toren. Als het Meppeler Mannenkoor het zingt denk ik hoe wij het bij de afwas zongen, samen met die twee mensen die er al jaren niet meer zijn. Het is het verhaal van iemand die altijd dankbaar is gebleven voor die rijke, jonge jaren doorgebracht in het Meppel van toen. Meppel dat met duizend banden mij nog bindt. Dat moet hij als jongeman al gevoeld hebben als zijn eigen waarheid.

Door Tavenu in Meppel worden stukken gespeeld van Ibsen, Heijermans. Sociaal bewogen stukken, maar ook komedies als De Bruiloft van Kloris en Roosje en Watt en Half Watt. Dr. Steven Derksen schreef 'Rondom de Meppeler Toren' in de 80'er jaren. Twee boeken waarin het culturele leven van Meppel in die dagen wordt beschreven. In Deel 2 staan vele vertellingen en anekdotes die Plenter vertelde aan de schrijver. De Historische Vereniging Meppel besteedde in diverse artikelen aandacht aan Harm Plenter als toneelschrijver, regisseur en speler in diverse producties. Ook zijn leven toen werd door zijn kinderen beschreven in een artikel van Tijdschrijft Oud Meppel.

 

Nieuws

Barbertje moet hangen !! (24-01-08)

In het januarinummer van het tijdschrift van de Historische Vereniging Gemeente Beilen, publiceert Cees van Dijk de resultaten van zijn onderzoek naar een tijdelijk publicatieverbod voor Harm Plenter. De affaire Nijkeuter krijgt een staartje...


Website gestart

Deze website is gestart op 15 oktober 2007

Vergeten historie

Zijn er mensen met foto's, anekdotes of herinneringen over Harm Plenter? Laat het ons weten, stuur een mailtje naar: info @ harmplenter punt nl